Muzeum Dyplomacji i Uchodźstwa Polskiego

Sobota, 20 kwietnia 2024

Wystawy

W Muzeum Dyplomacji i Uchodźstwa Polskiego wszystkie organizowane wystawy prezentowane są w dwóch salach: jednej na parterze budynku, drugiej będącej jednocześnie salą wykładową, zebrań i konferencji - na piętrze. Sala ta nosi imię wspomnianego już Marcina Kiszkiela.

Organizowane w placówce uniwersyteckiej wystawy są przygotowywane we współpracy z różnymi organizacjami, instytucjami i osobami prywatnymi. Zaowocowało to prezentacją w salach Muzeum kilkudziesięciu interesujących i cieszących się dużym powodzeniem wystaw, dotyczących różnorodnej tematyki.

1999
"Wanda i Karol Poznańscy - życie i działalność" - na wystawie prezentowano archiwalne dokumenty oraz fotografie, obrazujące życie i działalność polityczną ostatniego konsula generalnego II Rzeczypospolitej na uchodźstwie oraz jego żony - wybitnej Polki, działaczki polonijnej i patriotki.

2000
"Jubileusz 2000. Polacy w historii świata" - wystawa zorganizowana wspólnie ze Światowym Związkiem Bydgoszczan22. Ekspozycja ukazywała zgromadzone w ciągu wielu lat kolekcjonerskiej działalności Mariana Dąbrowskiego z Londynu, materiały dokumentalne, w tym zbiory filatelistyczne, banknoty i fotografie, a także inne cenne pod względem historycznym źródła do poznania dziejów Polski i Polaków.

2001
"Dzieje dyplomacji polskiej po 1918 roku" i "Dzieje uchodźstwa polskiego po 1918 roku" - wystawy prezentujące najciekawsze i najbardziej cenne materiały archiwalne pochodzące z Archiwum Rodziny Poznańskich, przedstawiające drogę życiową, pracę w MSZ i służbę konsularną dr. Karola Poznańskiego na tle historii odradzającego się państwa polskiego i polityki międzynarodowej. Ukazane zostało także życie codzienne Polonii we Francji i Wielkiej Brytanii.

"55 lat działalności Związku Harcerstwa Polskiego poza granicami kraju" - wystawa była okazją do prezentacji działalności tej organizacji poza Polską. Ekspozycję połączono z przedstawieniem dziejów harcerstwa na Kujawach i Pomorzu.

"Pejzaż polski" - wystawa malarstwa Renaty Uzarskiej-Bielawskiej23. Artystka zaprezentowała 21 płócien, w tym tryptyk przedstawiających w niezwykle interesujący i nastrojowy sposób polskie krajobrazy.

2002
"Panorama czasu dokonanego" - to prezentacja kolekcji obrazów autorstwa Mariusza Kałdowskiego z Londynu, przedstawiających portrety najwybitniejszych przedstawicieli Polonii w Wielkiej Brytanii. Wyeksponowane również zostały drzeworyty Stefana Mrożewskiego, dar rodziny Poznańskich, będące ilustracjami do "Boskiej komedii" Dantego, specjalnie w tym celu oprawione w pracowni Uniwersytetu Jagiellońskiego.

"Żołnierze wyklęci" - wystawa zrealizowana we współpracy z Samorządem Studenckim Akademii Bydgoskiej im. Kazimierza Wielkiego, poświęcona tragicznym losom żołnierzy polskich, walczących w podziemiu po 1944 r.

"Australia, jak ją widzę" i "Kolory Australii" - wystawy przygotowane we współpracy z działającym w Bydgoszczy Klubem Miłośników Australii i Oceanii24. Patronat nad wystawami objęła Margaret Adamson - ambasador Australii w Polsce, która wraz ze swoimi współpracownikami uczestniczyła w ich inauguracji. Pierwsza wystawa prezentowała fotografie sześciorga artystów. Ich tematem była różnorodność Australii, ze szczególnym uwzględnieniem ludzi i ich stylu życia w wielokulturowym społeczeństwie. Druga wystawa to najbardziej interesujące prace spośród kilku tysięcy fotografii, będących pokłosiem podróży po tym kontynencie podróżnika Zdzisława Preisnera.

"Rewolucja francuska dzień po dniu" - wystawa przygotowana z okazji Święta Narodowego Francji we współpracy z Towarzystwem Przyjaźni Polsko-Francuskiej25. Była to prezentacja kopii dokumentów rewolucyjnych, rycin, malarstwa, a także ilustracji i różnorodnych pism okolicznościowych z tego okresu, pochodzących z francuskich archiwów oraz bibliotek, a także pozyskanych ze zbiorów prywatnych.

"Walka, pojednanie, przyjaźń. Gnyś i Neubert - piloci września 1939 roku" - komisarzem, a także autorem tej ekspozycji był Waldemar Serocki z Gniezna - siostrzeniec Władysława Gnysia i jednocześnie popularyzator jego osoby oraz wojennych dokonań. Wystawa poświęcona była pilotom walczącym w czasie II wojny światowej po przeciwnych stronach - Polakowi - Władysławowi Gnysiowi, pilotowi myśliwca, który w pierwszym dniu II wojny światowej, nad ranem, w okolicach Olkusza nad miejscowością Żurada zestrzelił w walce powietrznej dwa niemieckie samoloty bombowe i Niemcowi - Frankowi Neubertowi - pilotowi jednego z bombowców atakujących Polskę 1 września 1939 r., którzy wiele lat po wojnie pojednali się i zaprzyjaźnili. Na ekspozycję składały się licznie zgromadzone pamiątki, dokumenty, fotografie przedstawiające wojenne i powojenne losy Gnysia i Neuberta, w tym fragment poszycia kadłuba z tabliczką znamionową jednego z zestrzelonych przez Gnysia niemieckich samolotów bombowych typu Dornier DO 17 E.

2003
"Sowietyzacja i depolonizacja Kresów Wschodnich II Rzeczypospolitej. Jesień 1939" - wystawa autorstwa Adama Sudoła - profesora Akademii Bydgoskiej - kierownika Zakładu Historii Najnowszej i Współczesnej Powszechnej w Instytucie Historii i jednocześnie dyrektora muzeum, prezentująca reprodukcje unikalnych fotografii z Archiwum Dokumentacji Filmowej i Fotograficznej w Krasnogorsku (Rosja) oraz kopie dokumentów z archiwów sowieckich, ukraińskich i białoruskich. Obrazowały one atmosferę kreowaną na terenie województw wschodnich II RP przez propagandę sowieckiego agresora w czasie wyborów i obrad Zgromadzeń Ludowych tzw. Zachodniej Białorusi i tzw. Zachodniej Ukrainy jesienią 1939 r. Uzupełnieniem wystawy była prezentacja najnowszych opracowań dotyczących sowietyzacji i depolonizacji wschodnich województw II RP po 17 września 1939 r.

"Zgasło słoneczko ludzkości. Reakcje społeczeństwa polskiego na śmierć Józefa Stalina" - wystawa przygotowana we współpracy z Instytutem Pamięci Narodowej w Gdańsku i Bydgoszczy.

2004
"Bydgoszcz na starej fotografii" - wystawa zawierała interesujący materiał źródłowy przedstawiający Bydgoszcz na przełomie XIX i XX wieku, w większości pochodzący z kolekcji Wojciecha Banacha - znanego bydgoskiego poety i kolekcjonera pocztówek starej Bydgoszczy. Ponad 200 fotogramów i pocztówek przedstawiało bydgoskie świątynie i kościoły, mosty oraz zatrzymaną w historycznym kadrze panoramę miasta.

"Walki w Normandii i szlak bojowy generała Stanisława Maczka" - wystawa przygotowana we współpracy z Towarzystwem Przyjaźni Polsko- Francuskiej. Goście mogli podziwiać historyczne zdjęcia i dokumenty archiwalne, przywiezione przez Zuzannę Pankanin - uczestniczkę Polskiego Ruchu Oporu we Francji, wybitną działaczkę polonijną, Stefana Mulę - uczestnika walk w Normandii - żołnierza 1 Dywizji Pancernej generała Maczka. Obydwoje goście z Francji wzięli udział w otwarciu wystawy.

"Barwy Australii" oraz "Aborygeni" - wystawy fotograficzne przedstawiające życie i kulturę Australijczyków, wykonane przez dwie Polki mieszkające w Australii - Barbarę Meder i Jadwigę Hadryś. Prace prezentowane na wystawach, w tym instrumenty muzyczne oraz dzieła artystyczne Aborygenów, stanowiły część większej wystawy, znajdującej się w Australii oraz w Muzeum Etnograficznym w Warszawie.

2005
"Stanisław Mikołajczyk i Wincenty Witos - życie i działalność" - wystawa poświęcona działaczom polskiego PSL na uchodźstwie, prezentowana była jako stała ekspozycja od 2005 r. Materiały archiwalne oraz środki finansowe na zorganizowanie wystawy pozyskano od Danuty i Feliksa Rembiałkowskich z USA.

"Dar rodziny Poznańskich" - wystawa zorganizowana wspólnie z Muzeum Okręgowym im. Leona Wyczółkowskiego. Ekspozycja składała się z cennych przedmiotów przekazanych UKW przez rodzinę Poznańskich z Montrealu - żonę ostatniego konsula generalnego RP na uchodźstwie w Londynie - Karola Poznańskiego oraz ich córkę - Magdalenę Poznańską- Shultz. Wśród przekazanych darów znajdują się historyczne meble, grafiki, porcelana, srebra, obrazy, w tym Norblina, zdjęcia i archiwalia.

"Sławne Francuzki i Polki we Francji" - ekspozycja została zorganizowana wspólnie z Towarzystwem Przyjaźni Polsko-Francuskiej w Bydgoszczy w maju 2005 r.

2006
"Ostatni ťLeśniŤ. Mazowsze i Podlasie 1948-1953" - ekspozycja przygotowana wspólnie z Instytutem Pamięci Narodowej. Wystawa przybliżała metody likwidacji przez resort bezpieczeństwa ostatnich oddziałów partyzanckich niepodległościowego podziemia, działających na Podlasiu oraz Mazowszu w latach 1948-1953. Część działaczy przedostała się poza granice Polski i dopiero po 1989 r. mogli odwiedzić Ojczyznę. Ekspozycja ukazywała ciągłość walki niepodległościowej dowódców partyzanckich, począwszy od okresu okupacji niemieckiej, prezentowała skalę oporu społecznego na Mazowszu i Podlasiu, niezbędnego dla wieloletniej egzystencji oddziałów leśnych, ilustrowała skalę represji stosowanych przez siły bezpieczeństwa wobec ludności cywilnej, odsłaniała taktykę resortu prowadzącą do całkowitego wyniszczenia oddziałów leśnych.

"Moja Australia" , "Moja pierwsza miłość - Australia" - wystawa fotografii australijskiej. Autorzy zdjęć Lech Olszewski i Roman Malinowski, członkowie bydgoskiego Klubu Miłośników Australii i Oceanii, którzy byli współorganizatorami ekspozycji.

"Zwyczajny resort. Ludzie i metody bezpieki w latach 1944-1956" - ekspozycja przygotowana wraz z Instytutem Pamięci Narodowej poświęcona była działalności operacyjnej Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego, a zwłaszcza jego działaniom przeciw podziemiu niepodległościowemu. Ukazano powstanie "bezpieki", szkolenie jej funkcjonariuszy, technikę "pracy" i spektakularne rozgrywki operacyjne, podczas których posługiwano się prowokacją i skrytobójstwem. Prezentowano nieznane materiały fotograficzne i dokumenty ukazujące ludzi będących pracownikami i współpracownikami (agentami) Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego. Zwracały uwagę instrukcje werbowania i prowadzenia tajnych współpracowników oraz materiały szkoleniowe dla agentów i niepozbawione swoistego humoru zdjęcia poglądowe, jak należy, a jak nie należy tropić i podsłuchiwać obywateli Polski Ludowej.

"Jerzy Giedroyc i zagubieni romantycy" - wystawa przygotowana przez Towarzystwo Opieki nad Archiwum Instytutu Literackiego w Paryżu. Ekspozycja przedstawiała kalendarium najważniejszych wydarzeń z historii Instytutu Literackiego - od jego powstania w 1946 r. w Rzymie do czasów współczesnych, obszerny życiorys Jerzego Giedroycia, wybrane fragmenty artykułów z paryskiej "Kultury" autorstwa Józefa Czapskiego, Andrzeja Bobkowskiego, Juliusza Mieroszewskiego, Czesława Miłosza i Gustawa Herlinga- Grudzińskiego. Obszerny fragment wystawy poświęcony był Zofii i Zygmuntowi Hertzom. Założycielka paryskiej "Kultury" wspominała lata spędzone w przedwojennej Łodzi, okres wojny i pierwsze lata Instytutu Literackiego.

"Grudzień 1970. Gdańsk-Gdynia. Fotografie, dokumenty, interpretacje" - wystawa zorganizowana wspólnie z Instytutem Pamięci Narodowej. Prezentowano dokumenty wzbogacone o materiały audiowizualne. Ekspozycja poświęcona była wydarzeniom grudniowym 1970 r. na Wybrzeżu.

2007
"Przeciwko kilku myślom... co nie nowe! Procesy krajowców za kontakty z paryską ťKulturąŤ" - wystawa przygotowana w ramach współpracy Muzeum z Instytutem Pamięci Narodowej. Ekspozycja połączona była z prezentacjami filmów dokumentalnych ze zbiorów IPN, które zgromadziły wielu studentów historii, filologii polskiej oraz pedagogiki.

"Architektura Sankt Petersburga w XX wieku" - z udziałem konsula konsulatu generalnego Federacji Rosyjskiej w Gdańsku - Adamowa Jurija Władimirowicza. Została przygotowana przez Rosyjską Agencję Informacji Międzynarodowej RIA "Novosti" i upowszechniana w Polsce przez Rosyjskie Centrum Nauki i Kultury w Gdańsku. W Muzeum Dyplomacji i Uchodźstwa Polskiego wystawa znalazła się dzięki inicjatywie dr hab. Joanny Mianowskiej - dyrektora Katedry Badań nad Kulturą Rosji w Instytucie Neofilologii i Lingwistyki Stosowanej UKW.

"Komiksy Edukacyjne Jean-Francois Martinez Jef" - wystawa zorganizowana we współpracy z Towarzystwem Przyjaźni Polsko-Francuskiej. Zaprezentowane prace były dziełem cenionego we Francji rysownika, ilustratora i autora scenariuszy komiksów oraz książek dla młodzieży i dzieci. Prezentowano rysunki o tematyce społecznej, przedstawiające problemy młodzieży i środowiska emigrantów we Francji. Autor wziął udział w otwarciu wystawy wraz z małżonką - Polką.

"Isabell von Piotrowski - malarstwo i rysunek" - wystawa prac malarki pochodzącej z Kalisza, mieszkającej na stałe w Rzymie. Wystawę objął honorowym patronatem Konstanty Dombrowicz - prezydent Bydgoszczy. Ekspozycja została zorganizowana przez Towarzystwo Polsko-Włoskie26 i Muzeum Dyplomacji i Uchodźstwa Polskiego, a złożyły się na nią portrety, m.in. papieży: Jana Pawła II, Benedykta XVI i innych znanych osobistości życia publicznego, a także osób prywatnych. Otwarcie wystawy było okazją do spotkania licznego grona gości, wspierających działalność placówki. Wystawę obejrzeli liczni bydgoszczanie, członkowie towarzystw działających w Bydgoszczy, studenci oraz uczniowie szkół plastycznych.

"Bydgoszczanie w świecie - Kanada" - wystawa zorganizowana przez Zarząd Światowego Związku Bydgoszczan i Muzeum Dyplomacji i Uchodźstwa Polskiego

2008
"Ziemia Solecznicka - ludzie i dzieje…" - wystawa obrazowała fotograficzne refleksje z okolic Solecznik (Litwa). Autorem 48 fotogramów był Jerzy Karpowicz. Ekspozycję zorganizowano wspólnie ze Stowarzyszeniem "Wspólnota Polska"27.

"Ludzie ludziom zgotowali ten los" - wystawa zorganizowana wraz z Muzeum Tradycji Pomorskiego Okręgu Wojskowego w gminie Książki podczas uroczystości upamiętniającej Polaków pomordowanych w Katyniu. Ekspozycji towarzyszyły dwie prelekcje: "Ludzie ludziom zgotowali ten los" mgr Dominiki Siemińskiej - pracownika naukowego Wydziału Archeologii UMK oraz "Zbrodnia katyńska i jej reminiscencje w środowiskach polonijnych" - mgr Anny Popielarczyk-Pałęgi, doktorantki Instytutu Historii i Stosunków Międzynarodowych UKW w Bydgoszczy.

"Autograf Expo Ogólnopolska Wystawa Współczesnych Autografów" - wystawę przygotowywał mgr Jarosław Pijarowski. Ta wyjątkowa ekspozycja stanowiła nowatorskie ujęcie kolekcjonerstwa, jak i najnowszych trendów funkcjonujących w biznesie i dyplomacji. Dokumenty i złożone na nich autografy, prezentowane w trakcie wystawy, to unikaty w skali światowej ze względu na wyjątkową pozycję i dokonania ich autorów (prezydenci państw, artyści światowego formatu, pisarze, politycy, sportowcy, pierwsi kosmonauci).

2009
"Mongolia - kraj, ludzie, obyczaje" - wystawa fotografii dr. Wojciecha Szymborskiego z Uniwersytetu Technologiczno-Przyrodniczego w Bydgoszczy. Wystawie towarzyszyły refleksje prof. dr. hab. Zygmunta Babińskiego (UKW) oraz relacja autora z wyprawy do Mongolii. W spotkaniu wzięło udział wielu pracowników naukowych UKW i UTP oraz studentów.

"Rola Kościoła Katolickiego w kultywowaniu polskiej tradycji i tożsamości narodowej" - wystawa przygotowana przez dr Jolantę Lewandowską. Na ekspozycję złożyły się dokumenty, zdjęcia, pamiątki i wydawnictwa nawiązujące do pracy męskich i żeńskich zgromadzeń zakonnych, niosących posługę religijną rodakom w różnych państwach świata, a także szaty liturgiczne, sztandary i odznaczenia otrzymywane przez siostry z różnych zgromadzeń jako wyraz docenienia ich pracy na rzecz rodaków. W otwarciu uczestniczyli: bp Jan Tyrawa, który objął nad nią honorowy patronat, bp Ryszard Karpiński, delegat Konferencji Episkopatu Polski ds. Duszpasterstwa Emigracji (2003-2008), wojewoda kujawsko- pomorski dr Dariusz Kurzawa, profesorowie Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego i UMK w Toruniu, przedstawiciele zgromadzeń zakonnych z Poznania, Moraska, Włocławka, Pieniężna i Bydgoszczy. Goście otrzymali przygotowany na tę okazję zestaw materiałów o historii i działalności prezentowanych na wystawie zgromadzeń zakonnych.

Wszystkim wystawom towarzyszyły różne formy upowszechniania wiedzy historycznej, m.in. wykłady i lekcje muzealne, z których korzystali gimnazjaliści, uczniowie szkół średnich i studenci, a także mieszkańcy Bydgoszczy i innych regionów Polski oraz liczni goście zza granicy.

Honorowi kustosze Muzeum:

  • Henry Musielak - Francja
  • Dorota Guczalska - USA
  • Ryszard Ciskowski - USA
  • Feliks Rembiałkowski - USA
  • Zuzanna Pankanin - Francja
  • Marian Dąbrowski - Anglia
  • dr Roman Lewicki - Anglia
  • Światowy Związek Bydgoszczan
  • Dorota Kempka - senator RP
  • Lech Różycki - firma Lech
  • prof. dr hab. med. Arkadiusz Jawień
  • Margaret Adamson - ambasador Australii w Polsce
  • Mariusz Kałdowski - Londyn
  • Waldemar Serocki - Polska
  • Jarosław Pijarowski - Polska

2009-10
design & code: niezurawski.pl
Geneza i rozwój muzeumZbiory muzeumDziałalność muzeumWspomnienia