Czwartek, 21 listopada 2024
W Muzeum Dyplomacji i Uchodźstwa Polskiego wszystkie organizowane wystawy prezentowane są w dwóch salach: jednej na parterze budynku, drugiej będącej jednocześnie salą wykładową, zebrań i konferencji - na piętrze. Sala ta nosi imię wspomnianego już Marcina Kiszkiela.
Organizowane w placówce uniwersyteckiej wystawy są przygotowywane we współpracy z różnymi
organizacjami, instytucjami i osobami prywatnymi. Zaowocowało to prezentacją w salach Muzeum kilkudziesięciu
interesujących i cieszących się dużym powodzeniem wystaw, dotyczących różnorodnej tematyki.
1999
"Wanda i Karol Poznańscy - życie i działalność" - na wystawie prezentowano archiwalne dokumenty
oraz fotografie, obrazujące życie i działalność polityczną ostatniego konsula generalnego II Rzeczypospolitej
na uchodźstwie oraz jego żony - wybitnej Polki, działaczki polonijnej i patriotki.
2000
"Jubileusz 2000. Polacy w historii świata" - wystawa zorganizowana wspólnie ze Światowym Związkiem
Bydgoszczan22. Ekspozycja ukazywała zgromadzone w ciągu wielu lat kolekcjonerskiej działalności
Mariana Dąbrowskiego z Londynu, materiały dokumentalne, w tym zbiory filatelistyczne, banknoty i fotografie,
a także inne cenne pod względem historycznym źródła do poznania dziejów Polski i Polaków.
2001
"Dzieje dyplomacji polskiej po 1918 roku" i "Dzieje uchodźstwa polskiego po 1918 roku" - wystawy
prezentujące najciekawsze i najbardziej cenne materiały archiwalne pochodzące z Archiwum Rodziny
Poznańskich, przedstawiające drogę życiową, pracę w MSZ i służbę konsularną dr. Karola Poznańskiego na
tle historii odradzającego się państwa polskiego i polityki międzynarodowej. Ukazane zostało także życie
codzienne Polonii we Francji i Wielkiej Brytanii.
"55 lat działalności Związku Harcerstwa Polskiego poza granicami kraju" - wystawa była okazją do prezentacji działalności tej organizacji poza Polską. Ekspozycję połączono
z przedstawieniem dziejów harcerstwa na Kujawach i Pomorzu.
"Pejzaż polski" - wystawa malarstwa Renaty Uzarskiej-Bielawskiej23.
Artystka zaprezentowała 21 płócien, w tym tryptyk przedstawiających w niezwykle
interesujący i nastrojowy sposób polskie krajobrazy.
2002
"Panorama czasu dokonanego" - to prezentacja kolekcji obrazów autorstwa
Mariusza Kałdowskiego z Londynu, przedstawiających portrety najwybitniejszych
przedstawicieli Polonii w Wielkiej Brytanii. Wyeksponowane
również zostały drzeworyty Stefana Mrożewskiego, dar rodziny Poznańskich,
będące ilustracjami do "Boskiej komedii" Dantego, specjalnie w tym celu
oprawione w pracowni Uniwersytetu Jagiellońskiego.
"Żołnierze wyklęci" - wystawa zrealizowana we współpracy z Samorządem
Studenckim Akademii Bydgoskiej im. Kazimierza Wielkiego, poświęcona
tragicznym losom żołnierzy polskich, walczących w podziemiu po 1944 r.
"Australia, jak ją widzę" i "Kolory Australii" - wystawy przygotowane
we współpracy z działającym w Bydgoszczy Klubem Miłośników Australii
i Oceanii24. Patronat nad wystawami objęła Margaret Adamson - ambasador
Australii w Polsce, która wraz ze swoimi współpracownikami uczestniczyła
w ich inauguracji. Pierwsza wystawa prezentowała fotografie sześciorga artystów.
Ich tematem była różnorodność Australii, ze szczególnym uwzględnieniem
ludzi i ich stylu życia w wielokulturowym społeczeństwie. Druga wystawa
to najbardziej interesujące prace spośród kilku tysięcy fotografii, będących
pokłosiem podróży po tym kontynencie podróżnika Zdzisława Preisnera.
"Rewolucja francuska dzień po dniu" - wystawa przygotowana z okazji
Święta Narodowego Francji we współpracy z Towarzystwem Przyjaźni Polsko-Francuskiej25. Była to prezentacja kopii dokumentów rewolucyjnych, rycin, malarstwa, a także ilustracji
i różnorodnych pism okolicznościowych z tego okresu, pochodzących z francuskich archiwów oraz
bibliotek, a także pozyskanych ze zbiorów prywatnych.
"Walka, pojednanie, przyjaźń. Gnyś i Neubert - piloci września 1939 roku" - komisarzem, a także
autorem tej ekspozycji był Waldemar Serocki z Gniezna - siostrzeniec Władysława Gnysia i jednocześnie
popularyzator jego osoby oraz wojennych dokonań. Wystawa poświęcona była pilotom walczącym w czasie
II wojny światowej po przeciwnych stronach - Polakowi - Władysławowi Gnysiowi, pilotowi myśliwca, który
w pierwszym dniu II wojny światowej, nad ranem, w okolicach Olkusza nad miejscowością Żurada zestrzelił
w walce powietrznej dwa niemieckie samoloty bombowe i Niemcowi - Frankowi Neubertowi - pilotowi
jednego z bombowców atakujących Polskę 1 września 1939 r., którzy wiele lat po wojnie pojednali się i zaprzyjaźnili.
Na ekspozycję składały się licznie zgromadzone pamiątki, dokumenty, fotografie przedstawiające
wojenne i powojenne losy Gnysia i Neuberta, w tym fragment poszycia kadłuba z tabliczką znamionową
jednego z zestrzelonych przez Gnysia niemieckich samolotów bombowych typu Dornier DO 17 E.
2003
"Sowietyzacja i depolonizacja Kresów Wschodnich II Rzeczypospolitej. Jesień 1939" - wystawa
autorstwa Adama Sudoła - profesora Akademii Bydgoskiej - kierownika Zakładu Historii Najnowszej
i Współczesnej Powszechnej w Instytucie Historii i jednocześnie dyrektora muzeum, prezentująca reprodukcje
unikalnych fotografii z Archiwum Dokumentacji Filmowej i Fotograficznej w Krasnogorsku (Rosja)
oraz kopie dokumentów z archiwów sowieckich, ukraińskich i białoruskich. Obrazowały one atmosferę
kreowaną na terenie województw wschodnich II RP przez propagandę sowieckiego agresora w czasie wyborów
i obrad Zgromadzeń Ludowych tzw. Zachodniej Białorusi i tzw. Zachodniej Ukrainy jesienią 1939 r.
Uzupełnieniem wystawy była prezentacja najnowszych opracowań dotyczących sowietyzacji i depolonizacji
wschodnich województw II RP po 17 września 1939 r.
"Zgasło słoneczko ludzkości. Reakcje społeczeństwa polskiego na śmierć Józefa Stalina" - wystawa
przygotowana we współpracy z Instytutem Pamięci Narodowej w Gdańsku i Bydgoszczy.
2004
"Bydgoszcz na starej fotografii" - wystawa zawierała interesujący materiał źródłowy przedstawiający
Bydgoszcz na przełomie XIX i XX wieku, w większości pochodzący z kolekcji Wojciecha Banacha - znanego
bydgoskiego poety i kolekcjonera pocztówek starej Bydgoszczy. Ponad 200 fotogramów i pocztówek
przedstawiało bydgoskie świątynie i kościoły, mosty oraz zatrzymaną w historycznym kadrze panoramę
miasta.
"Walki w Normandii i szlak bojowy generała Stanisława Maczka"
- wystawa przygotowana we współpracy z Towarzystwem Przyjaźni Polsko-
Francuskiej. Goście mogli podziwiać historyczne zdjęcia i dokumenty
archiwalne, przywiezione przez Zuzannę Pankanin - uczestniczkę Polskiego
Ruchu Oporu we Francji, wybitną działaczkę polonijną, Stefana Mulę
- uczestnika walk w Normandii - żołnierza 1 Dywizji Pancernej generała
Maczka. Obydwoje goście z Francji wzięli udział w otwarciu wystawy.
"Barwy Australii" oraz "Aborygeni" - wystawy fotograficzne przedstawiające
życie i kulturę Australijczyków, wykonane przez dwie Polki mieszkające
w Australii - Barbarę Meder i Jadwigę Hadryś. Prace prezentowane na
wystawach, w tym instrumenty muzyczne oraz dzieła artystyczne Aborygenów,
stanowiły część większej wystawy, znajdującej się w Australii oraz w Muzeum
Etnograficznym w Warszawie.
2005
"Stanisław Mikołajczyk i Wincenty Witos - życie i działalność" - wystawa
poświęcona działaczom polskiego PSL na uchodźstwie, prezentowana
była jako stała ekspozycja od 2005 r. Materiały archiwalne oraz środki finansowe
na zorganizowanie wystawy pozyskano od Danuty i Feliksa Rembiałkowskich
z USA.
"Dar rodziny Poznańskich" - wystawa zorganizowana wspólnie z Muzeum
Okręgowym im. Leona Wyczółkowskiego. Ekspozycja składała się
z cennych przedmiotów przekazanych UKW przez rodzinę Poznańskich
z Montrealu - żonę ostatniego konsula generalnego RP na uchodźstwie
w Londynie - Karola Poznańskiego oraz ich córkę - Magdalenę Poznańską-
Shultz. Wśród przekazanych darów znajdują się historyczne meble, grafiki,
porcelana, srebra, obrazy, w tym Norblina, zdjęcia i archiwalia.
"Sławne Francuzki i Polki we Francji" - ekspozycja została zorganizowana
wspólnie z Towarzystwem Przyjaźni Polsko-Francuskiej w Bydgoszczy
w maju 2005 r.
2006
"Ostatni ťLeśniŤ. Mazowsze i Podlasie 1948-1953" - ekspozycja
przygotowana wspólnie z Instytutem Pamięci Narodowej. Wystawa przybliżała
metody likwidacji przez resort bezpieczeństwa ostatnich oddziałów partyzanckich
niepodległościowego podziemia, działających na Podlasiu oraz
Mazowszu w latach 1948-1953. Część działaczy przedostała się poza granice Polski i dopiero po 1989 r. mogli odwiedzić Ojczyznę. Ekspozycja ukazywała ciągłość walki niepodległościowej
dowódców partyzanckich, począwszy od okresu okupacji niemieckiej, prezentowała skalę oporu
społecznego na Mazowszu i Podlasiu, niezbędnego dla wieloletniej egzystencji oddziałów leśnych, ilustrowała
skalę represji stosowanych przez siły bezpieczeństwa wobec ludności cywilnej, odsłaniała taktykę resortu
prowadzącą do całkowitego wyniszczenia oddziałów leśnych.
"Moja Australia" , "Moja pierwsza miłość - Australia" - wystawa fotografii australijskiej. Autorzy
zdjęć Lech Olszewski i Roman Malinowski, członkowie bydgoskiego Klubu Miłośników Australii i Oceanii,
którzy byli współorganizatorami ekspozycji.
"Zwyczajny resort. Ludzie i metody bezpieki w latach 1944-1956" - ekspozycja przygotowana wraz
z Instytutem Pamięci Narodowej poświęcona była działalności operacyjnej Ministerstwa Bezpieczeństwa
Publicznego, a zwłaszcza jego działaniom przeciw podziemiu niepodległościowemu. Ukazano powstanie
"bezpieki", szkolenie jej funkcjonariuszy, technikę "pracy" i spektakularne rozgrywki operacyjne, podczas
których posługiwano się prowokacją i skrytobójstwem. Prezentowano nieznane materiały fotograficzne
i dokumenty ukazujące ludzi będących pracownikami i współpracownikami (agentami) Ministerstwa Bezpieczeństwa
Publicznego. Zwracały uwagę instrukcje werbowania i prowadzenia tajnych współpracowników
oraz materiały szkoleniowe dla agentów i niepozbawione swoistego humoru zdjęcia poglądowe, jak
należy, a jak nie należy tropić i podsłuchiwać obywateli Polski Ludowej.
"Jerzy Giedroyc i zagubieni romantycy" - wystawa przygotowana przez Towarzystwo Opieki nad
Archiwum Instytutu Literackiego w Paryżu. Ekspozycja przedstawiała kalendarium najważniejszych wydarzeń
z historii Instytutu Literackiego - od jego powstania w 1946 r. w Rzymie do czasów współczesnych,
obszerny życiorys Jerzego Giedroycia, wybrane fragmenty artykułów z paryskiej "Kultury" autorstwa Józefa
Czapskiego, Andrzeja Bobkowskiego, Juliusza Mieroszewskiego, Czesława Miłosza i Gustawa Herlinga-
Grudzińskiego. Obszerny fragment wystawy poświęcony był Zofii i Zygmuntowi Hertzom. Założycielka
paryskiej "Kultury" wspominała lata spędzone w przedwojennej Łodzi, okres wojny i pierwsze lata Instytutu
Literackiego.
"Grudzień 1970. Gdańsk-Gdynia. Fotografie, dokumenty, interpretacje" - wystawa zorganizowana
wspólnie z Instytutem Pamięci Narodowej. Prezentowano dokumenty wzbogacone o materiały audiowizualne.
Ekspozycja poświęcona była wydarzeniom grudniowym 1970 r. na Wybrzeżu.
2007
"Przeciwko kilku myślom... co nie nowe! Procesy krajowców za kontakty z paryską ťKulturąŤ"
- wystawa przygotowana w ramach współpracy Muzeum z Instytutem Pamięci Narodowej. Ekspozycja połączona
była z prezentacjami filmów dokumentalnych ze zbiorów IPN, które zgromadziły wielu studentów
historii, filologii polskiej oraz pedagogiki.
"Architektura Sankt Petersburga w XX wieku" - z udziałem konsula konsulatu generalnego Federacji
Rosyjskiej w Gdańsku - Adamowa Jurija Władimirowicza. Została przygotowana przez Rosyjską
Agencję Informacji Międzynarodowej RIA "Novosti" i upowszechniana w Polsce przez Rosyjskie Centrum Nauki i Kultury w Gdańsku. W Muzeum Dyplomacji i Uchodźstwa Polskiego
wystawa znalazła się dzięki inicjatywie dr hab. Joanny Mianowskiej - dyrektora
Katedry Badań nad Kulturą Rosji w Instytucie Neofilologii i Lingwistyki
Stosowanej UKW.
"Komiksy Edukacyjne Jean-Francois Martinez Jef" - wystawa zorganizowana
we współpracy z Towarzystwem Przyjaźni Polsko-Francuskiej. Zaprezentowane
prace były dziełem cenionego we Francji rysownika, ilustratora
i autora scenariuszy komiksów oraz książek dla młodzieży i dzieci. Prezentowano
rysunki o tematyce społecznej, przedstawiające problemy młodzieży
i środowiska emigrantów we Francji. Autor wziął udział w otwarciu wystawy
wraz z małżonką - Polką.
"Isabell von Piotrowski - malarstwo i rysunek" - wystawa prac malarki
pochodzącej z Kalisza, mieszkającej na stałe w Rzymie. Wystawę objął
honorowym patronatem Konstanty Dombrowicz - prezydent Bydgoszczy.
Ekspozycja została zorganizowana przez Towarzystwo Polsko-Włoskie26
i Muzeum Dyplomacji i Uchodźstwa Polskiego, a złożyły się na nią portrety,
m.in. papieży: Jana Pawła II, Benedykta XVI i innych znanych osobistości życia
publicznego, a także osób prywatnych. Otwarcie wystawy było okazją do
spotkania licznego grona gości, wspierających działalność placówki. Wystawę
obejrzeli liczni bydgoszczanie, członkowie towarzystw działających w Bydgoszczy,
studenci oraz uczniowie szkół plastycznych.
"Bydgoszczanie w świecie - Kanada" - wystawa zorganizowana przez
Zarząd Światowego Związku Bydgoszczan i Muzeum Dyplomacji i Uchodźstwa
Polskiego
2008
"Ziemia Solecznicka - ludzie i dzieje
" - wystawa obrazowała fotograficzne refleksje z okolic Solecznik
(Litwa). Autorem 48 fotogramów był Jerzy Karpowicz. Ekspozycję zorganizowano wspólnie ze Stowarzyszeniem
"Wspólnota Polska"27.
"Ludzie ludziom zgotowali ten los" - wystawa zorganizowana wraz z Muzeum Tradycji Pomorskiego
Okręgu Wojskowego w gminie Książki podczas uroczystości upamiętniającej Polaków pomordowanych
w Katyniu. Ekspozycji towarzyszyły dwie prelekcje: "Ludzie ludziom zgotowali ten los" mgr Dominiki Siemińskiej
- pracownika naukowego Wydziału Archeologii UMK oraz "Zbrodnia katyńska i jej reminiscencje
w środowiskach polonijnych" - mgr Anny Popielarczyk-Pałęgi, doktorantki Instytutu Historii i Stosunków
Międzynarodowych UKW w Bydgoszczy.
"Autograf Expo Ogólnopolska Wystawa Współczesnych Autografów" - wystawę przygotowywał
mgr Jarosław Pijarowski. Ta wyjątkowa ekspozycja stanowiła nowatorskie ujęcie kolekcjonerstwa, jak
i najnowszych trendów funkcjonujących w biznesie i dyplomacji. Dokumenty i złożone na nich autografy,
prezentowane w trakcie wystawy, to unikaty w skali światowej ze względu na wyjątkową pozycję i dokonania
ich autorów (prezydenci państw, artyści światowego formatu, pisarze, politycy, sportowcy, pierwsi
kosmonauci).
2009
"Mongolia - kraj, ludzie, obyczaje" - wystawa fotografii dr. Wojciecha Szymborskiego z Uniwersytetu
Technologiczno-Przyrodniczego w Bydgoszczy. Wystawie towarzyszyły refleksje prof. dr. hab.
Zygmunta Babińskiego (UKW) oraz relacja autora z wyprawy do Mongolii. W spotkaniu wzięło udział
wielu pracowników naukowych UKW i UTP oraz studentów.
"Rola Kościoła Katolickiego w kultywowaniu polskiej tradycji i tożsamości narodowej" - wystawa
przygotowana przez dr Jolantę Lewandowską. Na ekspozycję złożyły się dokumenty, zdjęcia, pamiątki
i wydawnictwa nawiązujące do pracy męskich i żeńskich zgromadzeń zakonnych, niosących posługę religijną
rodakom w różnych państwach świata, a także szaty liturgiczne, sztandary i odznaczenia otrzymywane
przez siostry z różnych zgromadzeń jako wyraz docenienia ich pracy na rzecz rodaków.
W otwarciu uczestniczyli: bp Jan Tyrawa, który objął nad nią honorowy patronat, bp Ryszard Karpiński,
delegat Konferencji Episkopatu Polski ds. Duszpasterstwa Emigracji (2003-2008), wojewoda kujawsko-
pomorski dr Dariusz Kurzawa, profesorowie Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego i UMK w Toruniu,
przedstawiciele zgromadzeń zakonnych z Poznania, Moraska, Włocławka, Pieniężna i Bydgoszczy. Goście otrzymali przygotowany na tę okazję zestaw materiałów o historii i działalności prezentowanych na wystawie
zgromadzeń zakonnych.
Wszystkim wystawom towarzyszyły różne formy upowszechniania wiedzy historycznej, m.in. wykłady
i lekcje muzealne, z których korzystali gimnazjaliści, uczniowie szkół średnich i studenci, a także mieszkańcy
Bydgoszczy i innych regionów Polski oraz liczni goście zza granicy.
Honorowi kustosze Muzeum: