Czwartek, 21 listopada 2024
Na przestrzeni ostatnich dziesięciu lat Muzeum zorganizowało lub współorganizowało kilkanaście konferencji naukowych. W dniach 11-12 września 2000 r. odbyła się VI Konferencja Naukowa Rady Porozumiewawczej Badań nad Polonią "Polonia wobec wyzwań przyszłości". Współorganizatorami konferencji było Muzeum Dyplomacji i Uchodźstwa Polskiego Akademii Bydgoskiej im. Kazimierza Wielkiego, Stowarzyszenie "Wspólnota Polska" - Oddział Kujawsko-Pomorski oraz Bydgoskie Towarzystwo Naukowe.
Honorowy patronat nad konferencją objął ówczesny Prezes Rady Ministrów RP - prof. Jerzy Buzek, którego reprezentował minister Michał Wojtczak z Kancelarii Premiera RP.
Konferencji przewodniczył premier ostatniego rządu RP na uchodźstwie - prof. dr Edward Szczepanik, który był honorowym prezesem Światowej Rady Badań nad Polonią. Na trzydniowe obrady przybyło wielu ministrów z jego rządu, na czele z ministrem spraw zagranicznych prof. dr. inż. Zygmuntem Szkopiakiem.
Konferencja odbyła się w malowniczo położonym ośrodku rekreacyjno-konferencyjnym w Kręglu nad Zalewem Koronowskim. Skupili się tam wybitni naukowcy i działacze polonijni z kraju i z zagranicy, związani z Radą Porozumiewawczą Badań nad Polonią, aby podsumować dotychczasowy dorobek i osiągnięcia naukowe, a także przedstawić zamierzenia badawcze dotyczące problematyki polonijnej oraz ustalić kierunki działania Rady Porozumiewawczej na najbliższą przyszłość.
Inauguracja konferencji miała bardzo uroczysty i wzniosły charakter. Brał w niej udział prof. dr hab. Andrzej M. de Tchorzewski, ówczesny rektor Akademii Bydgoskiej, który wygłosił do zgromadzonych powitalne przemówienie. Minister Michał Wojtczak odczytał list premiera Jerzego Buzka, w którym podkreślono rolę polskich ośrodków poza krajem oraz Polonii, która jest ważnym partnerem zarówno władz, jak społeczeństwa polskiego. Premier wyraził wdzięczność zgromadzonym na konferencji uczonym i działaczom podejmującym prace badawcze nad Polonią.
Reprezentantem wojewody kujawsko-pomorskiego był wicewojewoda Zbigniew Muchliński. W imieniu marszałka województwa w otwarciu konferencji uczestniczył Grzegorz Frankowski - dyrektor Departamentu Edukacji, Kultury, Sportu i Turystyki Urzędu Marszałkowskiego województwa kujawsko- pomorskiego w Toruniu.
W czasie inauguracji konferencji po raz pierwszy zostały przyznane i uroczyście wręczone nagrody Rady Porozumiewawczej Badań nad Polonią - statuetki "Za osiągnięcia w badaniach polonijnych". Z rąk przewodniczącego Kapituły Nagrody otrzymali: prof. dr Jerzy Gawenda z Londynu, ks. dr Roman Nir z Orchard Lake w USA, Witold S. Sulimirski - prezes Fundacji Kościuszkowskiej z Nowego Jorku oraz prezes Rady Porozumiewawczej Badań nad Polonią - prof. dr Edward Szczepanik.
Posiedzenie plenarne rozpoczynające VI Konferencję Naukową "Polonia wobec wyzwań przyszłości" zakończył interesujący odczyt dr. Kazimierza Nowaka z Londynu "Emigracja a wyzwania przyszłości", w którym prelegent przedstawił emocjonalną perspektywę relacji Polonia-Kraj.
Ważnym elementem konferencji były nieformalne spotkania prezesa Rady Porozumiewawczej Badań nad Polonią prof. dr Edwarda Szczepanika z licznie przybyłymi na to światowe spotkanie uczonych i działaczy polonijnych z kraju i z zagranicy przedstawicielami Polonii litewskiej, na czele z prezesem Związku Polaków na Litwie Ryszardem Maciejkiańcem, Polonii chorwackiej, rumuńskiej oraz czeskiej.
Uczestnicy konferencji obradowali w trzech zespołach problemowych w ramach sześciu sesji:
Tematyka obrad Zespołu I dotyczyła problematyki organizacji społeczno-polonijnych oraz zagadnień politycznych, poruszonych w 19 referatach.
Dyskusja prelegentów i uczestników prac tego zespołu skupiła się wokół następujących tematów: tła działalności Juliusza Sokolnickiego, stanowiska rządu RP wobec powrotu Polaków do kraju bezpośrednio po wojnie, stanu organizacyjnego, liczebności i etosu ZHP poza Polską. Uczestników obrad Zespołu I interesowała również sytuacja archiwów dotyczących Polonii i emigracji, kwestia braku dostępu do akt przechowywanych w MSW, problem działalności agenturalnej w towarzystwach polonijnych oraz rola mediów i edukacji w kształtowaniu tożsamości narodowej Polaków.
Uczestnicy obrad Zespołu II wygłosili 13 referatów. Dyskusja uczestników Zespołu II dotyczyła: idei uniwersytetu polonijnego, możliwości połączenia PUNO z Wyższą Szkołą Języków Obcych i Ekonomii w Częstochowie, kwestii polskiej prasy na rynku wydawniczym w Niemczech. Dyskutowano o przyczynach i skutkach zanikania tożsamości narodowej u Polaków we Francji, debatowano nad znaczeniem słów "emigrant" i "przesiedleniec", omawiano sytuację Polskiej Misji Katolickiej w RFN. W dyskusji poruszono również takie problemy jak: rola i organizacja Komitetu Obywatelskiego Pomocy Uchodźcom Polskim w Londynie, działalność Stowarzyszenia Techników Polskich na terenie Wielkiej Brytanii, sytuacji polskiej emigracji na Zachodzie - starano się odpowiedzieć na pytanie, czy Polak może stać się Anglikiem, Francuzem, Szwedem, porównywano przemiany kulturowe w różnych krajach osiedlenia Polaków i pomiędzy różnymi pokoleniami emigrantów oraz dyskutowano o stosunkach między ludnością skandynawską i polską, a także o integracji Polonii duńskiej.
W ramach Zespołu III wygłoszono 18 referatów, a dyskusja skupiła się na problematyce stosunków polsko-litewskich, polsko-białoruskich i polsko-ukraińskich. Rozmawiano również o sytuacji Polaków na Litwie, Białorusi i Ukrainie.
Ogółem podczas sesji naukowych wygłoszono około pięćdziesięciu referatów. Wydano je w tomie pokonferencyjnym pod red. prof. dr. hab. Adama Sudoła29. Również w części pozasesyjnej konferencji toczono wielowątkowe, konstruktywne dyskusje, precyzano wnioski i zamierzenia naukowo-badawcze oraz organizacyjne Rady Porozumiewawczej Badań nad Polonią. Członkowie Rady oraz jej Zarząd wyrazili chęć prowadzenia w dalszym ciągu działalności koordynującej i inicjującej badania naukowe nad historią emigracji i publikowania ich rezultatów oraz dokumentowania polskiego dorobku poza krajem.
Kolejne konferencje to:
Sympozjum naukowe o zasięgu światowym zgromadziło w Suwałkach uczonych polskiego pochodzenia z USA, Australii, Argentyny, Wielkiej Brytanii, Niemiec, Litwy i Polski. Konferencja składała się z dwóch części: teoretycznej (naukowej) oraz wspomnieniowo-historycznej. Organizatorzy przygotowali bardzo interesujący program, w ramach którego zaprezentowane zostały osiągnięcia Suwałk i Suwalszczyzny oraz jej walory krajoznawczo-przyrodnicze. Część teoretyczna obejmowała referaty i komunikaty naukowe oraz dyskusję, a w część wspomnieniowo- historycznej odbyło się: nadanie Państwowej Wyższej Szkole Zawodowej w Suwałkach imienia Edwarda Szczepanika31, złożenie kwiatów na grobie prof. E. Szczepanika na cmentarzu parafialnym przy ul. Bakałarzewskiej oraz oddanie hołdu Honorowemu Prezesowi Światowej Rady Badań nad Polonią, wizyta w I Liceum Ogólnokształcącym im. M. Konopnickiej, gdzie nastąpiło uczczenie pamięci prof. E. Szczepanika i złożenie kwiatów pod tablicą pamiątkową32, wspomnienie o prof. Edwardzie Szczepaniku - spotkanie z Jego najbliższą rodziną w Muzeum Okręgowym33, zwiedzanie klasztoru Kamedułów w Wigrach, w którym mieści się Dom Pracy Twórczej34, oddanie hołdu bohaterom 17 września 1939 r., podczas mszy św. w 67. rocznicę agresji ZSRR na Polskę.
Organizatorzy konferencji podzielili obrady na trzy zasadnicze sekcje naukowe:
Wśród wygłoszonych referatów i zgłoszonych do druku znalazły się następujące:
Po zakończeniu obrad odbyło się Walne Zebranie Światowej Rady Badań nad Polonią35. Posiedzenie Rady prowadził prezes Światowej Rady prof. Andrzej Targowski z Western Michigan University z USA. Pokłosiem konferencji było wydanie tomu pt. Polacy i Polonia na świecie. Stan badań i ich perspektywy na XXI wiek.
Geneza i rozwój muzeumZbiory muzeumDziałalność muzeumWspomnienia
