Wstęp

W czerwcu 2009 r. mija dziesięć lat od uroczystego otwarcia Muzeum Dyplomacji i Uchodźstwa Polskiego Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy.

Na inaugurację przybyli znamienici goście z kraju i z zagranicy, w tym kilkunastu naszych rodaków z Kanady. Zabrakło wśród nich najważniejszej osoby - konsulowej Wandy Poznańskiej, której dar serca - unikalne dokumenty, meble, dzieła sztuki, przekazane hojnie ówczesnej Wyższej Szkole Pedagogicznej, zainspirowały gościa z Polski, na ręce którego została złożona darowizna - profesora Adama Sudoła, do rozpoczęcia prac związanych z powołaniem tej specyficznej placówki muzealnej w Bydgoszczy. Działo się to w Montrealu na początku maja 1997 roku.

Pięć miesięcy później do Kanady wyjechała oficjalna delegacja Uczelni i Miasta Bydgoszczy. Podczas wizyty w Montrealu odbyła się podniosła uroczystość w Instytucie Polskim i Bibliotece im. Wandy Stachiewiczówny, w czasie której prezydent Bydgoszczy dr Henryk Sapalski i rektor Wyższej Szkoły Pedagogicznej prof. Józef Banaszak podziękowali za przekazany dar oraz uhonorowali konsulową Wandę Poznańską Medalami za Zasługi dla Miasta Bydgoszczy i za Zasługi dla Wyższej Szkoły Pedagogicznej. Profesor Adam Sudoł złożył na ręce Wandy Poznańskiej wydruk komputerowy książki, którą poświęcił życiu i działalności Jej męża Karola Poznańskiego - ostatniego konsula generalnego II RP w Londynie. Praca powstała na podstawie dokumentów, udostępnionych wcześniej autorowi przez rodzinę Poznańskich.

Podczas uroczystego otwarcia siedziby Muzeum w Bydgoszczy (czerwiec 1999 r.) wśród gości przybyłych z Kanady nie było, jak już wspomniano konsulowej Wandy Poznańskiej. Pomimo że główna bohaterka miała wówczas prawie sto lat, na otwarcie muzeum planowała przyjazd do Bydgoszczy. Władze miasta wraz z zaproszeniem do Polski przesłały do Montrealu dwa bilety lotnicze - dla Wandy Poznańskiej i lekarza, który miał Jej towarzyszyć w czasie dalekiej i trudnej podróży. Dostojna Polka cieszyła się bardzo z możliwości ponownego, po kilkunastu latach, odwiedzenia Ojczyzny. Zdziwiona była bardzo, gdy kolejne towarzystwa ubezpieczeniowe w Kanadzie odmawiały ubezpieczenia na czas lotu przez ocean tak niecodziennej pasażerki.Pokonano i tę trudność, znajdując odpowiednią kompanię, która wydała dokumenty ubezpieczeniowe. Pomimo zakończenia licznych prac organizacyjnych, Wanda Poznańska, ze względów zdrowotnych, nie wybrała się ostatecznie do Bydgoszczy. Jednak symbolicznie była obecna podczas uroczystości, wygłaszając do zebranych gości wspaniałe przemówienie, transmitowane na żywo.

Muzeum Dyplomacji i Uchodźstwa Polskiego od chwili powstania przyciągało uwagę licznych rodaków z kraju i z zagranicy. Szczególne zainteresowanie okazał nowo powstałej placówce ostatni premier rządu II RP na uchodźstwie profesor Edward Franciszek Szczepanik z Londynu. Zacieśniająca się stale współpraca Muzeum z byłym premierem, prowadzona na forum Światowej Rady Badań nad Polonią, spowodowała, że wkrótce do Muzeum przeniesiono siedzibę tej światowej korporacji naukowców. Dyrektor Muzeum został wiceprezesem stowarzyszenia polskich i polonijnych uczonych z całego świata, zajmujących się badaniami, życia społecznego, politycznego, kulturalnego i religijnego diaspory polskiej.

Profesor Edward Szczepanik odwiedził muzeum dwukrotnie - w 1990 i 2000 roku. Dzięki jego staraniom muzeum otrzymało wiele ważnych dokumentów historycznych oraz kilkadziesiąt portretów wybitnych polskich "londyńczyków", które są dziełem pochodzącego z Polski, a osiadłego w Wielkiej Brytanii - artysty malarza Mariusza Kałdowskiego. Na jubileusz dziesięciolecia Muzeum grono pracowników i entuzjastów placówki przygotowało publikację, którą oddaje do rąk Czytelników w kraju i poza granicami.